
Jaką rolę spełnia witamina D3:
Witamina D3 odgrywa bardzo ważną w utrzymaniu prawidłowego stanu zdrowia i bierze udział w wielu procesach życiowych naszego organizmu.
Przede wszystkim, witamina D3 jest niezbędna dla utrzymania prawidłowej równowagi wapniowo-fosforanowej oraz wywiera korzystny wpływ na metabolizm tkanki kostnej.
Ponadto witamina D3 Istotnie wpływa na układ odpornościowy, ponieważ bierze udział w rozwoju i różnicowaniu się immunoglobulin – komórek należących do układu odpornościowego.
Istotnie wpływa na utrzymanie zdrowych kości i zębów.
Pomaga we właściwym wchłanianiu wapnia i fosforu, jest niezbędna do utrzymania prawidłowego poziomu wapnia we krwi.
Odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu mięśni, ponieważ w mięśniach znajduje się receptor witaminy D3, odpowiada on za siłę mięśni i ich masę. Witamina D3 odgrywa również ważną rolę w skurczach mięśni, w tym mięśnia sercowego.
Bierze udział w procesie podziału komórek.
Pomaga zmniejszyć ryzyko upadku co jest związane z niestabilnością postawy i osłabieniem mięśni. Upadki stanowią czynnik ryzyka w odniesieniu do złamań kości u osób obojga płci w wieku 60 lat i starszych. Przyczyny niedoboru witaminy D3 Optymalne stężenie witaminy D3- metabolit- (25(OH)D) we krwi osoby dorosłej powinno wynosić 30-80 ng/ml.
Uznaje się, że u większości osób w Polsce, podobnie jak w innych krajach w tej szerokości geograficznej, występuje wysokie ryzyko niedoboru witaminy D3. Najczęstszymi przyczynami niedoborów witaminy D3 w organizmie są niewystarczająca podaż w diecie i niedostateczna ekspozycja na światło słoneczne. Uznaje się, że w Polsce wystarczająca synteza skórna ma miejsce tylko w miesiącach od kwietnia do września, przy zapewnieniu ekspozycji na słońce minimum 18% powierzchni ciała – bez stosowania filtrów ochronnych – w godzinach 10 -15 przez co najmniej 15 minut.
Osobami szczególnie narażonymi na niedobór witaminy D3 są:
osoby, które prowadzą siedzący tryb życia i rzadko przebywają na słońcu,
mieszkający na terenach o niewielkim rocznym nasłonecznieniu (np. Polska), co wynika z położenia geograficznego,
osoby regularnie stosujące kremy z filtrami przeciwsłonecznymi, (filtr UV 15 blokuje syntezę skórną witaminy D3 w 99%),
osoby powyżej 65 roku życia (ze względu na zmniejszoną syntezę witaminy D3 w skórze). Powodem niedoboru witaminy D3 mogą być także przewlekłe choroby przewodu pokarmowego lub nerek.
W Polsce zaleca się, wg Wytycznych Suplementacji Witaminą D3 dla Europy Środkowej: „Rekomendowane Dawki Witaminy D3 dla Populacji Zdrowej oraz dla Grup Ryzyka Deficytu Witaminy D3”. (Endokrynologia Polska 2013 (Numer 4/Lipiec-Sierpień, Tom 64) suplementację w następujących dawkach:
osobom dorosłym i w wieku podeszłym
- 800-2000 IU (20-50 μg)/dobę, jest to zależne od masy ciała, w okresie od września do kwietnia,
- 800-2000 IU (20-50 μg)/dobę, jest to zależne od masy ciała, przez cały rok – jeśli nie można zagwarantować w okresie letnim wystarczającej syntezy witaminy D3 przez skórę,
osobom powyżej 65 roku życia
- 800-2000 IU (20-50 μg)/dobę przez cały rok, z uwagi na zmniejszoną skuteczność syntezy witaminy D3 w skórze,
osobom dorosłym i osobom w podeszłym wieku z otyłością
- 1600-4000 IU (40-100 μg)/dobę przez cały rok,
osobom o ciemnej karnacji
- 1000-2000 IU (25-50 μg)/dobę, zależnie od masy ciała, przez cały rok,
osobom pracującym w nocy
- 1000-2000 IU (25-50 μg)/dobę, zależnie od masy ciała, przez cały rok.
W 2018 roku proponowane dawki są znacznie większe.
Odpowiednia podaż witaminy D3 ma szczególne znaczenie w diecie osób cierpiących na choroby kości, takie jak:
Osteoporoza
Częstość występowania osteoporozy wzrasta z wiekiem. Cierpi na nią jedna trzecia kobiet po menopauzie oraz ok. 8% mężczyzn po 50 r. życia.
Wg Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) osteoporozę określa się jako chorobę szkieletu polegającą na zmniejszeniu się gęstości mineralnej kości i zaburzeniu ich budowy, prowadzących do wzmożonej łamliwości kości i zwiększonego ryzyka złamań.
Dlatego zdaniem specjalistów ważne jest stosowanie zdrowej diety bogatej w witaminę D3 i wapń oraz regularna aktywność fizyczna, gdyż są to czynniki, które decydują o rozwoju mocnego kośćca.
Niedobór witaminy D3 i wapnia w pożywieniu, nadużywanie alkoholu, nadmierne spożywanie kawy oraz palenie tytoniu,
to przyczyny osteoporozy, których łatwo możemy uniknąć. Odpowiednia podaż witaminy D3 i innych składników diety, wpływa na wytrzymałość mechaniczną kości i stan układu mięśniowego, poprzez wpływ na osteoblasty i komórki mięśniowe.
Pacjentom z osteoporozą zaleca się suplementację witaminy D3 przez pierwsze 3 miesiące w dawce 2000-4000 IU (50-100 mikrogramów) i częstą kontrolę stężenia metabolitu -25 (OH) D w surowicy krwi, w celu osiągnięcia optymalnego zaopatrzenia organizmu w witaminę D3.
Osteopenia
Oznacza obniżenie mineralnej gęstości kości, co może być oznaką początku osteoporozy.
Osteomalacja
Inaczej rozmiękanie kości, to niedostateczna mineralizacja kości. Występuje u osób dorosłych z niedoborami witaminy D3.
Niedobór witaminy D3 prowadzi do nieprawidłowego wchłaniania wapnia w jelitach. W konsekwencji obniża się jego poziom w organizmie, a tym samym zmniejsza się gęstość mineralna kości. Niższa gęstość kości sprawia, że są one mniej odporne, na przykład na złamania.
Dostarczanie odpowiednich dawek witaminy D3 ma również znaczenie dla pacjentów z chorobami nerek.
Nerki, obok skóry i wątroby, są ostatnim, kluczowym miejscem przetwarzania witaminy D3 w formę aktywną, zdolną do oddziaływania na różne procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie.
Zaburzenia tego procesu negatywnie wpływają na gospodarkę wapniowo-fosforanową, która z kolei pozostaje pod wpływem witaminy D3.
Wg opinii Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności, górny bezpieczny poziom spożycia (UL) witaminy D3 dla dorosłych wynosi 100 μg (czyli 4.000 j.m.)/dzień. Poziom spożycia dotyczy wszystkich źródeł witaminy D3.